ارزیابیقانون انتخابات ریاست جمهوری مصوب 1391

چکیده انتخابات ریاست جمهوری یکی از مهمترین انتخابات در نظام جمهوری اسلامی ایران محسوب می شود که نظیر سایر انتخابات بیانگر بعد مردمی و جمهوریت این نظام می باشد ، به همین دلیل چگونگی و نحوه برگزاری و اجرای این انتخابات از اهمیت زیادی برخورداراست . در قوانین اساسی و عادی همه کشورهای دارای مناصب انتخاباتی قانونگذاران بدواً شرایط و ضوابطی را برای انتخاب شوندگان و انتخاب کنندگان در انتخابات مقرر می نمایند که البته به اقتضای نظام های سیاسی حاکم ، عوامل سیاسی و اجتماعی و نیز تناسب اهمیت و جایگاه منصب انتخابی موردنظر مصادیق آن ها بسیار متفاوت می باشد . در نظام جمهوری اسلامی ایران به دلیل اختیارات گسترده وظایف خطیری که رئیس جمهوری بر عهده دارد ، قانونگذار اساسی در خصوص شرایط داوطلبان ریاست جمهوری مقرر می دارد : رئیس جمهور می بایست از میان رجال مذهبی و سیاسی که واجد شرایط زیر می باشند انتخاب شوند : ایرانی الاصل ، تابعیت ایرانی ، مدیر و مدبر بودن ، دارای حسن سابقه و امانت تقوی ، مومن و معتقد به مبانی جمهوری اسلامی ایران و مذهب رسمی کشور ، البته این شرایط نیز عیناً در ماده 35 قانون انتخابات ریاست جمهوری تکرار شده است و در خصوص شرایط انتخاب کنندگان ماده 36 قانون انتخابات ریاست جمهوری مقرر می دارد که آنان می بایست دارای شرایط ذیل می باشند . 1-تابعیت کشور جمهوری اسلامی ایران 2-ورود به سن 16 سالگی 3- عدم جنون . مطابق اصل 116 قانون اساسی ، قانونگذار اساسی نحوه برگزاری و اجرای انتخابات را بر عهده قانونگذار عادی گذاشته است بنابراین رئیس جمهور با رأی همگانی و مستقیم و مخفی مردم برای مدت 4 سال انتخاب می شود و تجدید انتخابات او به صورت متوالی تنها برای یک دوره دیگر امکان پذیر است . این انتخابات به شیوه نظام اکثریت دو مرحله ای می باشد ، مطابق اطلاق صدراصل 117 قانون اساسی برای انتخابات به ریاست جمهوری در مراحل اول یا دوم رأی گیری کسب اکثریت مطلق شرکت کنندگان لازم است . اجرای این انتخابات نیز طبق ماده 31 قانون انتخابات ریاست جمهوری بر عهده وزارت کشور و زیر نظر هیأت اجرایی مرکزی انتخابات می باشد ؛ وزارت کشور موظف است حداقل 5 ماه قبل از پایان دوره چهارساله ریاست جمهوری ، مقدمات اجرای این انتخابات را فراهم آورد . مراتب برگزاری این انتخابات ، تاریخ شروع و ثبت نام داوطلبان ریاست جمهوری و روز و مکان های اخذ رأی را نیز با استفاده از وسایل ارتباط جمعی به اطلاع عموم برساند . مطابق اصل 99 قانون اساسی ، تایید صلاحیت داوطلبان و نظارت بر این انتخابات بر عهده شورای نگهبان می باشد این نظارت عام در تمام مراحل و کلیه امور مربوط به انتخابات جاری است . دوره ریاست جمهوری با امضای حکم منتخب رئیس جمهوری و تنفیذ اعتبارنامه به وسیله مقام رهبری آغاز می گردد .